ΤΥΜΠΑΝΟΠΛΑΣΤΙΚΗ-ΧΟΝΔΡΟΤΥΜΠΑΝΟΠΛΑΣΤΙΚΗ

Η θεραπεία της διατρήσεως της τυμπανικής μεμβράνης ("τρύπα" στο τύμπανο) είναι αποκλειστικώς χειρουργική. Δεν υπάρχει συντηρητικός τρόπος για να κλείσει μια διάτρηση του τυμπάνου, με φάρμακα, σταγόνες κ.λ.π.

Οι μόνες εξαιρέσεις σε αυτόν τον κανόνα, είναι η οξεία τραυματική ρήξη του τυμπάνου μετά από ένα ατύχημα, ή η αυτόματη ρήξη του τυμπάνου στην διαδρομή μιας Οξείας Μέσης Πυώδους Ωτίτιδος. Και στις δυο αυτές περιπτώσεις η θεραπεία είναι συντηρητική με χορήγηση αντιβιώσεως, με αυστηρή αποφυγή εισόδου στον έξω ακουστικό πόρο νερού, ή φαρμακευτικών σταγόνων και η στενή παρακολούθηση του ασθενούς από τον θεράποντα Ιατρό του. Συνήθως με τα μέτρα αυτά η διάτρηση της τυμπανικής μεμβράνης, στις 2 αυτές περιπτώσεις της τραυματικής ρήξεως και της Οξείας Ωτίτιδος, επουλώνεται. Σε όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις μιας διατρήσεως της τυμπανικής μεμβράνης θα απαιτηθεί χειρουργική επέμβαση, δηλαδή Τυμπανοπλαστική.

Στην παραπάνω εικόνα φαίνεται αριστερά μια φυσιολογική τυμπανική μεμβράνη, ενώ στις υπόλοιπες 2 φωτογραφίες φαίνεται μια μικρή διάτρηση της τυμπανικής μεμβράνης (στην δεξιά εικόνα υποσημαίνονται τα όριά της με την μπλε διακεκομμένη γραμμή)

Στις εικόνες πιο πάνω φαίνεται ένα μεγάλο, υφολικό ρήγμα της τυμπανικής μεμβράνης

Ο Ωτοχειρουργός κατά την διάρκεια της Τυμπανοπλαστικής θα λάβει όλα εκείνα τα μέτρα που απαιτούνται ώστε η Τυμπανοπλαστική να είναι ασφαλής και το Τύμπανο να μην "ξανατρυπήσει". Πάντα όμως υπάρχει η πιθανότης η Τυμπανοπλαστική να αποτύχει, το τύμπανο να "ξανατρυπήσει", ακόμα και όταν ο Ωτοχειρουργός έχει πολύ μεγάλη εμπειρία.

Τις τελευταίες δεκαετίες ένα επί πλέον όπλο που έχει ο Ωτοχειρουργός στα χέρια του ώστε η Τυμπανοπλαστική να είναι επιτυχής, είναι η χρήση χόνδρου κατά την διάρκεια της Τυμπανοπλαστικής, η Χονδροτυμπανοπλαστική δηλαδή.

Όταν ο ασθενής έχει υποβληθεί σε Τυμπανοπλαστική στο παρελθόν και υπάρχει υποτροπή, δηλαδή έχει "ξανατρυπήσει" το τύμπανο, εάν ο ασθενής αποφασίσει να ξαναχειρουργηθεί για να κλείσει η διάτρηση του τυμπάνου, εάν υποβληθεί εκ νέου σε απλή Τυμπανοπλαστική, η πιθανότητα αποτυχίας της δεύτερης πλέον Τυμπανοπλαστικής, είναι πολύ μεγάλη. Όταν ο ασθενής υποβάλλεται για δεύτερη φορά σε Τυμπανοπλαστική, για να έχει ηυξημένες πιθανότητες επιτυχίας, πρέπει η νέα επέμβαση να είναι η Χονδροτυμπανοπλαστική.

Υπάρχει ένας τοπογραφικός χαρακτηρισμός των διατρήσεων της τυμπανικής μεμβράνης. Υπάρχουν τα πρόσθια, τα οπίσθια, τα υφολικά, τα κεντρικά ή τα περιφερικά ρήγματα. Όταν ένας ασθενής έχει μια τυμπανική διάτρηση, ένας παράγων που έχει σημασία για τα ποσοστά επιτυχίας της Τυμπανοπλαστικής, είναι η εντόπιση του ρήγματος. Όταν έχουμε μια "πρόσθια" διάτρηση, ένα πρόσθιο ρήγμα, μειώνονται τα ποσοστά επιτυχίας της απλής Τυμπανοπλαστικής. Για αυτό στις πρόσθιες διατρήσεις, στα πρόσθια ρήγματα της Τυμπανικής μεμβράνης πρέπει να γίνεται Χονδροτυμπανοπλαστική.

Κατά την διάρκεια της Τυμπανοπλαστικής ο Χειρουργός συχνά πέραν της διατρήσεως της τυμπανικής μεμβράνης, βρίσκει και άλλα προβληματικά στοιχεία στην τυμπανική μεμβράνη, όπως είναι η Τυμπανοσκλήρυνση, δηλαδή η ανάπτυξη πλακών ασβεστίου στην οπίσθια επιφάνεια της τυμπανικής μεμβράνης. 

Αυτές οι πλάκες ασβεστίου πρέπει να αφαιρεθούν για 2 λόγους.

Αφ' ενός μεν για να μπορεί να γίνει σωστά η επούλωση του χειρουργικού τραύματος και να επιτύχει η τυμπανοπλαστική, δηλαδή να κλείσει η διάτρηση του τυμπάνου και να μην υποτροπιάσει, να μην "ξανατρυπήσει" το τύμπανο.

Αφ' ετέρου δε, για να έχουμε μετεγχειρητικώς καλύτερα αποτελέσματα στην ακοή του ασθενούς, καθώς ένα τυμπανοσκληρυντικό τύμπανο υπολείπεται σε κινητικότητα και ευκαμψία και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την μείωση της ακοής.

Ένα άλλο διεγχειρητικό εύρημα είναι οι ατροφικές ουλές του τυμπάνου. Το τύμπανο για να επιτελέσει τις λειτουργίες για τις οποίες είναι εντεταλμένο, οφείλει να έχει μια συγκεκριμένη ανατομική κατασκευή, αυτήν δηλαδή που έχει ένα φυσιολογικό τύμπανο. Όταν ένας ασθενής έχει μακροχρόνιο ιστορικό φλεγμονών στο αυτί, αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο την δημιουργία διατρήσεων στο τύμπανο, αλλά μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα και την αλλοίωση της φυσιολογικής συστάσεως του τυμπάνου, οπότε το τύμπανο γίνεται πιο λεπτό από ότι οφείλει να είναι και μπορεί να έχει ατροφικά τμήματα, τις ατροφικές ουλές.

Όταν λοιπόν ο χειρουργός διεγχειρητικώς κατα την διάρκεια της Τυμπανοπλαστικής, πέραν της διατρήσεως του τυμπάνου διαπιστώνει ότι υπάρχει τυμπανοσκλήρυνση ή/και ατροφική ουλή στο τύμπανο, οφείλει να αποκαταστήσει και αυτές τις βλάβες πέραν της διατρήσεως. Αυτό όμως μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την μεγέθυνση της διατρήσεως. Συμβαίνει καθημερινά, ενώ μπαίνεις στο χειρουργείο για να διορθώσεις ένα μικρό ή ένα μεσαίο ρήγμα, διορθώνοντας βλάβες οι οποίες συνυπάρχουν, τις βλάβες που ανέφερα πριν, αυτό έχει ως αποτέλεσμα το μέγεθος της διατρήσεως της τυμπανικής μεμβράνης να διπλασιάζεται, να τριπλασιάζεται ή να γίνεται υφολικό, όπως φαίνεται σε πιο πάνω εικόνα. Όταν μια διάτρηση υπερβαίνει το 50% του συνόλου της επιφανείας της τυμπανικής μεμβράνης, εάν ο Χειρουργός επιχειρήσει να την κλείσει με απλή Τυμπανοπλαστική, η πιθανότης υποτροπής της νόσου είναι αυξημένη. Όταν το μέγεθος της διατρήσεως υπερβαίνει το 50% της εκτάσεως της Τυμπανικής μεμβράνης, τότε πρέπει να γίνεται Χονδροτυμπανοπλαστική.

Εξυπακούεται ότι εάν εξαρχής μια διάτρηση της τυμπανικής μεμβράνης, αφ' εαυτής, υπερβαίνει το 50% του συνόλου της τυμπανικής μεμβράνης (χωρίς δηλαδή να είναι αποτέλεσμα χειρισμών του χειρουργού για την αντιμετώπιση των αλλοιώσεων που αναφέρθηκαν ακριβώς προηγουμένως), τότε είναι αυτονόητο ότι η απλή Τυμπανοπλαστική έχει αυξημένες πιθανότητες αποτυχίας και ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε Χονδροτυμπανοπλαστική.

Μέσα στο αυτί υπάρχουν 3 μικρά οστάρια, η Σφύρα, ο Άκμων και ο Αναβολεύς, τα οποία έχουν καθοριστική σημασία για την ακοή του ανθρώπου. Όταν στο τύμπανο ενός ανθρώπου υπάρχει μια διάτρηση, μια "τρύπα", είναι πιθανόν η αιτία η οποία προκάλεσε την διάτρηση του τυμπάνου, να έχει προκαλέσει και προβλήματα στα οστάρια της ακοής. Σε αυτήν την περίπτωση ο Ωτοχειρουργός θα πρέπει εκτός από την επούλωση της διατρήσεως, θα πρέπει να αποκαταστήσει την ακεραιότητα και την λειτουργία των οσταρίων της ακοής, θα πρέπει να κάνει Οσταριοπλαστική, γιατί διαφορετικά ο ασθενής θα έχει μεγάλο έλλειμμα ακοής και σημαντική βαρηκοΐα. Ο χόνδρος, καθώς προέρχεται από τον ίδιο ασθενή, είναι το πιο αποτελεσματικό υλικό αποκαταστάσεως των ελλειμμάτων των οσταρίων. Επίσης, δεν χρειάζεται να γίνει για την λήψη του χόνδρου άλλη τομή πέραν αυτής της τυμπανοπλαστικής, Όταν λοιπόν εκτός από την επούλωση του ρήγματος της τυμπανικής μεμβράνης, πρέπει να γίνει και Οσταριοπλαστική για την βελτίωση της ακοής, τότε επιβάλλεται να γίνει Χονδροτυμπανοπλαστική.

Απαραίτητη προϋπόθεση επιτυχίας μιας Τυμπανοπλαστικής είναι να είναι το αυτί στεγνό, να μην τρέχει από το αυτί κάποιο πυώδες ή οροπυώδες υγρό, κατά τους 3-4 μήνες πριν από την προγραμματισμένη χειρουργική επέμβαση. Εάν το αυτί "τρέχει" κατά το χρονικό αυτό διάστημα που προηγείται της προγραμματισμένης Τυμπανοπλαστικής, με διάφορα μέτρα τα οποία θα συστήσει ο χειρουργός, όπως είναι η χορήγηση αντιβιώσεως, η οποία μπορεί να είναι κάπως πιο εξειδικευμένη σε σχέση με τα ευρέως φάσματος αντιβιοτικά, η χορήγησή της για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα του συνήθους διαστήματος που χορηγούμε ένα αντιβιοτικό και η αποφυγή εισόδου μέσα στον έξω ακουστικό πόρο νερού (π.χ. όταν λούζεται ο ασθενής) ή φαρμακευτικών σταγόνων, συνήθως θα βοηθήσουν να στεγνώσει το αυτί και η Τυμπανοπλαστική να γίνει σε άριστες συνθήκες και τα ποσοστά επιτυχίας να είναι πολύ υψηλά.

Εάν όμως παρ' όλα τα προαναφερθέντα, ληφθέντα μέτρα το αυτί δεν στεγνώσει, η πιθανότης επιτυχίας της απλής Τυμπανοπλαστικής μειώνεται. Ο λόγος συνήθως που ένα αυτί με διάτρηση της τυμπανικής μεμβράνης "δεν στεγνώνει" είναι η ανεπαρκής λειτουργία της ομόπλευρης ευσταχιανής σάλπιγγος. Η ευσταχιανή σάλπιγγα φέρνει σε επικοινωνία το αυτί με την μύτη.  Όταν έχουμε ένα αυτί με διάτρηση της τυμπανικής μεμβράνης στο οποίο υπάρχει ωτόρροια, εάν τελικώς ληφθεί η απόφαση να αντιμετωπιστεί χειρουργικώς η διάτρηση, η απλή Τυμπανοπλαστική μάλλον δεν θα λύσει το πρόβλημα και ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε Χονδροτυμπανοπλαστική.

Όταν έχουμε ένα ασθενή με αμφοτερόπλευρες διατρήσεις και στις 2 τυμπανικές μεμβράνες και αποφασίσουμε να κάνουμε Τυμπανοπλαστική, θα πρέπει να έχουμε υπ' όψη ότι η ύπαρξη αμφοτεροπλεύρων διατρήσεων και των 2 τυμπανικών μεμβρανών, αποτελεί ένδειξη δυσλειτουργίας των ευσταχιανών σαλπίγγων του ασθενούς και αν τελικώς αποφασισθεί η χειρουργική αντιμετώπιση του προβλήματος, τότε τα ποσοστά επιτυχίας της απλής Τυμπανοπλαστικής δεν είναι πολύ μεγάλα και ο ασθενής θα πρέπει να υποβληθεί σε Χονδροτυμπανοπλαστική.

Υπάρχει μια πάθηση των αυτιών, η οποία τις περασμένες δεκαετίες ήταν πολύ συχνή, αλλά και σήμερα εξακολουθεί να υφίσταται και λέγεται Χολοστεάτωμα. Συνήθως είναι ένα χρόνιο νόσημα το οποίο ξεκινά από την παιδική ηλικία και μπορεί να ταλαιπωρεί τον ασθενή για δεκαετίες, μέχρι να αντιμετωπισθεί χειρουργικώς. Είναι μια πάθηση η οποία συνήθως έχει καταστρεπτική επίδραση στην τυμπανική μεμβράνη, στα οστάρια της ακοής και προκαλεί έντονη βαρηκοΐα. Όταν αντιμετωπίζεται χειρουργικώς ο ασθενής, ο βασικός στόχος του χειρουργού είναι να απαλλάξει τον ασθενή από το χρόνιο αυτό νόσημα, να μηδενιστεί η πιθανότης υποτροπής της νόσου και τέλος να αποκατασταθεί, στο μέτρο του εφικτού, η ακοή του ασθενούς. Σημειωτέον ότι στην πλειονότητα των ασθενών με Χολοστεάτωμα υπάρχει δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγος. Εάν στους ασθενείς αυτούς, κατά την διάρκεια της χειρουργικής επεμβάσεως γίνει προσπάθεια αποκαταστάσεως του τυμπάνου, των ακουστικών οσταρίων (οσταριοπλαστική) και της ακοής, θα πρέπει να γίνει Χονδροτυμπανοπλαστική.

Ένα λογικό ερώτημα που μπορεί να έχει κάποιος είναι το εάν η χρήση του χόνδρου στην αποκατάσταση της διατρήσεως του τυμπάνου, έχει τα ίδια μετεγχειρητικά αποτελέσματα στην ακοή του ασθενούς με την κλασική Τυμπανοπλαστική, ή ο χόνδρος δημιουργεί δυσκαμψία του τυμπάνου και έχει χειρότερα αποτελέσματα στην ακοή σε σχέση με την κλασική Τυμπανοπλαστική;

Από τους δικούς μου ασθενείς έχω διαπιστώσει, αλλά και βιβλιογραφικώς έχει διαπιστωθεί, ότι η χρήση του χόνδρου στην τυμπανοπλαστική, η Χονδροτυμπανοπλαστική δηλαδή, έχει τα ίδια καλά αποτελέσματα στην ακοή που έχει μια επιτυχής απλή Τυμπανοπλαστική. Δηλαδή δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά στην μετεγχειρητική ακοή του ασθενούς, είτε υποβληθεί στην κλασική Τυμπανοπλαστική, είτε υποβληθεί σε Χονδροτυμπανοπλαστική.